Forum dialogu oraz spotkanie partnerów projektu WaterMan w Rønne

W dniach 7-9 listopada 2023 odbyło się wydarzenie organizowane w ramach projektu WaterMan w Danii. Wydarzenie zostało podzielone na dwie części. Jedna z nich była przeznaczona tylko dla partnerów projektu, natomiast druga była otwarta dla innych osób zainteresowanych tematem projektu, bądź tych którzy chcieli podzielić się swoimi dobrymi praktykami.

7 listopada

Pierwszy dzień rozpoczął się od przywitania uczestników przez lidera projektu z Regionu Kalmar oraz gospodarza z Bornholm's Water oraz Bornholm's Wastewater.

Kolejno omówione zostały aktywności dotyczące pilotarzy, a dokładniej patrnerzy ustosunkowali się do pytań i komentarzy z sesji omawianej w Kalundborgu. Każdy z partnerów zaprezentował swoją sytuację oraz odniósł się co z wcześniejszych komentarzy jest możliwe do wykonania, a co po analizie nie będzie wykonane. Głównym pytaniem było: czy jest możliwe używanie wody niższej klasy niż A do pilotaży. Przykładem było wykorzystywanie wody do podlewania zieleni miejskiej, bądź schładzania maszyn przemysłowych. Kulczowym czynnikiem jest koszt wody np. głębinowej, która jest znacznie tańsza niż woda oczyszczona.

Druga część dnia poświęcona była wizycie studyjnej w trzech miejscach wybranych przez Partnera z Danii. Między innymi odwiedzone zostały:

1. Oczyszczalnia ścieków w Svaneke,
2. Gospodarstwo rolne w Svaneke,
3. Wystawa w Ronne dotycząca wyspy Bornholm jako "Samowystarczalnej energetycznie wyspy".

Oczyszczalnia ścieków w Svaneke jest również miejscem pilotażu prowadzonego przez partnera z Danii. Uczestnicy mogli zobaczyć prototyp pliotażu, który za kilka miesięcy stanie w pełnowymiarowym wykonaniu kilka metrów dalej. W ramach pilotażu sprawdzane są różne możliwości filtracji wody przez wybrane rodzaje piasków. Wybrana została metoda oparta na naturze (low-tech) w celu sprawdzenia możliwości filrtacji wody z zasobów dostępnych lokalnie.

Gospodarstwo rolne w Svaneke, które wykorzystuje wodę z oczyszczalni ścieków oraz z morza do nawadniania upraw. Jest to jedno z nielicznych gospodarstw, które uzyskało taka zgodę, aby podlewać uprawy takimi rodzajami wody. Ciekawym jest, że gospodarstwo rolne cieszy się dużym zainteresowaniem, a jego uprawy mają status bio.

Wystawa w Ronne dotycząca wyspy Bornholm jako "Samowystarczalnej energetycznie wyspy". Do 2030 roku wyspa Bornholm ma osiągnąć status wsypy, która będzie samowystarczalna energetycznie, a kolejno będzie w stanie odsprzedawać nadmiar wyprodukowanej energii ze źródeł odnawialnych. Specyfika Bornholmu pozwala na testowanie różnych rozwiązan, które później można przełożyć na pozostały kraj. Sama wystawa przedstawia plany i założenia w jaki sposób będzie wyglądać wyspa po zmianach.

8 listopada

Drugi dzień był otwarty na uczestników zewnętrznych w zwiazku z Forum Dialogu "Potenciały i wyzwania ponownego użycia wody w regionie Morza Bałtyckiego". Wszystkich gości jak i partnerów projektu przywitał gospodarz z Bornholm's Energy and Utility Company oraz Przewodnicząca ERB Water Core Group.
W trakcie Forum zaproszeni goście przekazali swoją wiedzę w tematach oczyszczania wody, gdzie między innymi wystąpili:

• Claus M.Andersen z Bornholms Energi and Forysning, którzy dostarczają wodę, ogrzewanie i produkują energię. W latach 2030-2032 planują postawić 3 farmy wiatrowe, z których wyprodukowaną energię będą wysyłać do Niemiec i Danii. Istotnym jest, że oczyszczanie wody ściekowej jest tańsze niż uzdatnienie wody morskiej, którą będzie można używać np. w produkcji do schładzania maszyn lub do ich mycia.
• Erik Kjellstrom omówił temat Climate projections for Baltic Sea Region, w którym opowiadał o zmianach klimatu pod względem braku wody i zwiększonej temperatury, która wpływa coraz bardziej na susze ale i okresowe gwałtowne ulewy.
• Marie Raffin mówiła o Water Reuse Europe, o swojej organizacji oraz w jaki sposób odzyskują wodę np. do celów przemysłowych ale i dla mieszkańców. Problemem są wspólne przepisy prawa, czy regulacje oraz brak akceptacji przez władze jak i mieszkańców na wykorzystywanie oczyszczonej wody.
• Manuel Boluda Fernandez – Coexistence with water scarcity in Murcia Region. W Hiszpanii kwietnia do października mają mniejsze wartości opadów. Najtrudniejsza sytuacja jest w lipcu i sierpniu kiedy jest największa konsumpcja wody przez mieszkańców. Mają problem z przekonaniem ludzi, że woda oczyszczona jest równie dobra jak woda ze źródeł podziemnych i można ją wykorzystywać, ponieważ mają wielkie problemy z tymi źródłami wody, które każdego dnia maleją. Powinniśmy skupić się na tworzeniu odpowiednich polityk oraz na rozmowach z mieszkańcami, aby ich uświadamiać.  

Zaproszone zostały również osoby reprezentujące inne projekty w tematyce wody
- Klara Ramm – ReNutriWater
- Giacomo Messsina – Nursecoast-II
- Manuel Boluda Fernandez – Aquares

Na koniec dnia przeprowadzono panel poświęcony dialogowi i rozmowom na temat wyzwań dla oczyszczonej wody. Wnioski z nich są niekorzystne ale dzięki wspólnej pracy jest szansa na zmianę.
Zwykle na poziomie ministerialnym jest pewna wizja związana z oczyszczoną wodą ale nie ma konkretnych strategii dot. jej zarządzaniem. Wspólne planowanie oraz prowadzenie działań pozytywnie przyczyni się do zachowania jak najdłużej zasobów wodnych, dzięki ich oczyszczeniu i ponownemu użytkowaniu. Już dziś należy przystosowywać miasta do oszczedzania wody i używania wody oczyszczonej np. do spłukiwania toalet, będz nawadniania miejskich obszarów zielonychy.

W trakcie dyskusji padło kilka ciekawych informacji, nad którymi należy się zastanowić:
- jakość oczyszczonej wody musi być na tyle dobra, żeby można było promować ją jako wodępitną,
- należy inwestować w systemy przesyłu wody, poniewać tracone jest tam ok 30% wody zanim trafi do konsumentów,
- podniesienie taryfy za wodę może wpłynąć na poprawę całej infrastruktur,
- warto myśleć o działaniach prewencyjnych, np. zmniejszenie wykorzystania wody, a nie ciągłe planowanie zwiększania jej zużycia.

9 listopada

Ostatni dzień dotyczył lokalnych i regionalnych modelowych strategii dla ponownego odzyskiwania wody. Każdy z partnerów, który realizuje działania pilotażowe przygotowuje taką strategię, która następnie zostanie zaprezentowana dla mieszkańców i włodarzy miast.
Istotnym jest, iż każdy z partnerów na co dzień boryka się z różnymi historiami i wyzwaniami dotyczącymi wody.

Ostatnim punktem programu było rozpowrzechnianie informacji i podnoszenie świadomości polityków oraz mieszkańców w tematyce wykorzystywania ponownego wody. Dokonano podziału odpowiedzialności i wspomniano jakie są planowane kolejne działania związane z wspólną promocją projektu.
Następne spotkanie fizyczne partnerów planowane jest na 12-14 marca 2024 w Braniewie. Formuła wydarzenia będzie powielona z obecnym spotkaniem, gdzie oprócz partnerów projektu zaproszeni zostaną eksperci, specjaliści, politycy i mieszkańcy.