Nursecoast-II w Soderhamn - 26-27.05.2025

Spotkanie projektowe w Söderhamn: Ostatni rok projektu nabiera tempa
03 czerwiec 2025

Pod koniec maja partnerzy projektu NURSECOAST-II zebrali się w malowniczym mieście Söderhamn w Szwecji na kilkudniowe spotkanie poświęcone zrównoważonemu zarządzaniu wodą i sezonowości ścieków w regionie Morza Bałtyckiego.

Rejs po archipelagu i dyskusje o ocenie cyklu życia

Spotkanie rozpoczęło się od rejsu z przewodnikiem po archipelagu Söderhamn, w tym wizyty na wyspie Rönnskär – miejskiej destynacji, która przyciąga wielu letnich turystów. Wysoka sezonowość sprawia, że wyzwania stojące przed wyspą są szczególnie istotne dla naszego projektu. Spotkaliśmy córkę byłego pilota statków na wyspie, która poprowadziła fascynującą wycieczkę po zabytkowej stacji pilotowej. Uczestnicy poznali historię wyspy, m.in. jak niegdyś odpady stałe transportowano w beczkach oraz że prąd został tam doprowadzony dopiero w 2007 roku.

Lokalny biolog podzielił się informacjami o aktualnych zmianach ekologicznych w archipelagu, w tym o eutrofizacji. Następnie odbyła się szczegółowa prezentacja oceny cyklu życia (LCA), którą przedstawili partnerzy projektu Jolanta Dvarionienė i Jari Heiskanen.

Drugi dzień: lokalne perspektywy i innowacje

Wtorkowe spotkanie rozpoczęło się od przedstawienia miasta Söderhamn oraz jego wyzwań środowiskowych przez przedstawiciela gminy. Później usłyszeliśmy więcej o szwedzkim podejściu do zarządzania ekosystemowego, angażującym szerokie grono aktorów w działania rekultywacyjne.

Omówiono również postępy prac w ramach pilotażu NURSECOAST-II. Pilot 3 przedstawił aktualizację dotyczącą przezwyciężenia problemu zapychania membran nanobąbelkowych dzięki nowemu rozwiązaniu z obrotowym dyskiem. Kierownik projektu, Ksawery Kuligowski, podsumował zdobyte doświadczenia i poprowadził panel dyskusyjny. Dodatkowo usłyszeliśmy od szwedzkich partnerów o innym interesującym projekcie, w którym biorą udział – MustBe.

Dzień zakończył się zwiedzaniem oczyszczalni ścieków Granskär, pierwotnie zaprojektowanej dla 20 000 RLM, a obecnie obsługującej 14 000 RLM. Oczyszczalnia odgrywa kluczową rolę w lokalnym systemie kanalizacyjnym, łącząc rury z gospodarstw domowych i ulic. Archipelag natomiast nadal pozostaje niepodłączony, opierając się na separacji szarej wody i spalaniu.

Wymiana transgranicznych doświadczeń ma znaczenie

Trzeci dzień wizyty terenowej poświęcono przykładom i studiom przypadku z polskich gmin, które w dużym stopniu są obciążone turystyką. Podkreślono wpływ turystyki na infrastrukturę ściekową. W niektórych gminach liczba odwiedzających w sezonie wzrasta nawet o 2000%, co czyni zarządzanie nierównomiernym obciążeniem sieci kanalizacyjnej ogromnym wyzwaniem.

Spotkanie było okazją do bogatej wymiany doświadczeń, wyzwań i innowacyjnych rozwiązań, podkreślając znaczenie współpracy transgranicznej w przeciwdziałaniu presji środowiskowej w regionach przybrzeżnych i wyspiarskich.

Nursecoast II - wizyta studyjna w osadzie Bure Misie - dzień2

Drugi dzień w Kościerzynie obfitował w konstruktywne rozmowy eksperckie na temat realizowanych inwestycji w ramach projektu Nursecoast II, mających miejsce podczas warsztatów peer-to-peer, których istotą jest dzielenie się różnorodnymi perspektywami oraz wspólne tworzenie rozwiązań.

Przypominając, projekt Nursecoast II skupia się na problematyce małych oczyszczalni ścieków związanych z turystyką i ma na celu lepsze dostosowanie systemów oczyszczania ścieków do wysokiej sezonowości w miejscowościach turystycznych oraz poprawę stanu przybrzeżnego Bałtyku.

W ramach działań projektowych realizowanych jest 6 pilotaży w powyższym temacie, w tym właśnie w gminie Kościerzyna, w Osadzie Bure Misie.

Podczas dzisiejszego spotkania rozmowy dotyczyły modernizacji oczyszczalni ścieków i optymalizacji procesów. Pilotaż dotyczy modernizacji istniejącej oczyszczalni ścieków oraz optymalizacji procesów oczyszczania, zwłaszcza w kontekście wykorzystania systemów fermentacji i technologii oczyszczania wody. W miejscu pilotażu dostarczane są ścieki zarówno z gospodarstwa domowego jak i działalności przemysłowej. W procesie oczyszczania ścieków są one rozdzielane, co pozwoli na skuteczniejsze zarządzanie procesem oczyszczania i lepsze dostosowanie procesów do specyfiki poszczególnych rodzajów ścieków. W projekcie przewidziano wprowadzenie technologii nano-bąbelków, które mają poprawić jakość natleniania ścieków, a także systemów monitorowania, które pozwolą lepiej zarządzać obciążeniami sezonowymi, zwłaszcza w okresach wzmożonego ruchu turystycznego. Modernizacja obejmuje również wdrożenie systemów fermentacji, które umożliwią bardziej efektywne przetwarzanie ścieków przemysłowych, a także zmniejszenie zużycia energii w procesie oczyszczania. Pilotaż zakłada, że w przyszłości system będzie mógł działać zgodnie z wymogami unijnymi dotyczącymi zrzutu ścieków.

Całość procesu jest monitorowana i raportowana, a wyniki będą udostępniane w raportach końcowych, które posłużą jako narzędzie do dzielenia się wiedzą z innymi zainteresowanymi stronami, w tym z władzami lokalnymi i innymi oczyszczalniami ścieków.

Nursecoast II - wizyta studyjna w osadzie Bure Misie - dzień1

Dziś, wraz z partnerami projektu Nursecoast II, pracujemy w sercu Kaszub, na terenie Gminy Kościerzyna, gdzie odbywa się właśnie wizyta studyjna. Pierwszym punktem w planie wydarzenia było dotarcie na miejsce pilotażu - czyli do Osady Burego Misia (Wspólnota Burego Misia), gdzie trwają zaawansowane prace nad ekologiczną oczyszczalnią ścieków. Podczas zwiedzania osady dowiedzieliśmy się o historii jej powstania oraz dzisiejszej misji. Zgodnie z dalszą częścią agendy wysłuchaliśmy prezentacji dotyczących inwestycji w Burych Misiach, innowacyjnej technologii nanobubbles oraz constructed wetlands (czyli sztucznych mokradeł, zaprojektowanych w celu oczyszczania ścieków, wód opadowych lub wód powierzchniowych w sposób przypominający naturalne mokradła). Zaprezentowane zostały informacje na temat pozostałych pilotaży realizowanych w ramach projektu oraz prezentacje partnerów stowarzyszonych.

Przybliżając założenia projektowe, działania związane są z optymalizacją systemów oczyszczania ścieków. Projekt skupia się na badaniach nad użyciem nano-bąbelków w procesach oczyszczania wody. Główną ideą jest poprawa transferu tlenu do wody poprzez zastosowanie coraz mniejszych bąbelków, co ma zwiększać efektywność natleniania. Nano-bąbelki mogą być skutecznym narzędziem, szczególnie w systemach, gdzie wymagane jest zwiększenie zdolności oczyszczania bez potrzeby przebudowy instalacji. Przeprowadzane są pilotaże w różnych lokalizacjach, aby dostosować technologie do specyficznych warunków w różnych regionach. Eksperymenty koncentrują się na intensyfikacji procesów biologicznych w oczyszczalniach oraz testach różnych parametrów związanych z aeracją i recyrkulacją wody. Jednym z wyzwań projektu jest zmienność obciążenia hydraulicznego w różnych porach roku, szczególnie w sezonach turystycznych, gdzie liczba gości znacznie wzrasta. Projekt ma na celu zapewnienie wsparcia technologicznego dla samorządów i inżynierów odpowiedzialnych za projektowanie nowych oczyszczalni ścieków. Wyniki testów zebrane z różnych lokalizacji mają być wykorzystane do stworzenia zestawu narzędzi wspierających podejmowanie decyzji, zarówno na poziomie technicznym, jak i politycznym. Analizowano również możliwości ponownego wykorzystania wody odpadowej do nawadniania, co wymagało dodatkowych badań nad jakością wody po procesach oczyszczania.

Forum Europy w Turku 28.08.24

W dniach 28-30 sierpnia w Turku odbyło się po raz siódmy Europe Forum 2024. Tematem przewodnim tegorocznej edycji jest „Bezpieczna przyszłość Europy”. Temat dotyczy również ochrony zasobów wodnych.

Pan Patrick Child – Zastępca Dyrektora Generalnego w DG Environment – wypowiedział się na temat zmagania się z kryzysem wodnym oraz o konieczności zastanowienia się nad sposobem zarządzania wodą. Temat wody zyskuje coraz większą uwagę w Parlamencie Europejskim, a priorytetem politycznym w Agendzie jest woda. Znajdujemy coraz więcej dowodów na zanieczyszczenie środowiska w Europie. Widzimy susze, które powodują ogromne straty, nie tylko na poziomie lokalnym, ale jest to również problem regionalny. Musimy ograniczyć zużycie wody pitnej do każdego celu, np. przemysłu lub upraw rolnych. Istnieje duży problem PFAS – wiecznie obecnych chemikaliów w wodzie – i innych zanieczyszczeń wody. W pewnym momencie będziemy mieli taki problem, że fundusze krajowe lub unijne nie wystarczą i aby powstrzymać problem będziemy musieli współpracować z sektorem przedsiębiorców. Dlatego projekty realizowane w ramach Programu Interreg Region Morza Bałtyckiego są bardzo ważne. W trakcie ich realizacji opracowywane są strategie, realizowane badania oraz sprawdzane rozwiązania dopasowane do różnych problemów. Tylko razem możemy zrobić więcej w kwestii zrównoważonego wykorzystania wody.

Woda jest wykorzystywana w wielu sektorach ludzkiego życia, co oznacza, że ​​musimy pracować nad zabezpieczeniem jej zasobów. Podczas tegorocznego Forum wyzwania i rozwiązania w zakresie zarządzania wodą zostały omówione na panelu „Riding the Wave – Sustainable Water Management in the Baltic Sea Region” zorganizowanym przez Centrum Balticum. Dyskusja była również wydarzeniem partnerskim Europejskiego Zielonego Tygodnia. Podczas dyskusji projekt WaterMan, Nursecoast-II, ReNutriWater i Blue Cities przedstawiły swoje rozwiązania związane ze zrównoważonym wykorzystaniem wody. Projekty dotyczą różnych tematów, ale temat wody jest cechą wspólną.

Projekt WaterMan reprezentował Pan Marcin Żuchowski, który powiedział:

– W północnej Europie jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że mamy mnóstwo świeżej, pitnej wody. Mamy coraz większe zapotrzebowanie na wodę pitną, dlatego WaterMan promuje ideę, że różne jakości wody mogą być wykorzystywane do różnych celów. Oczyszczone ścieki lub deszczówka mogą być wykorzystywane do spłukiwania toalet, czy mycia samochodów. Budowanie akceptacji interesariuszy i konsumentów jest również ważnym zadaniem naszego projektu. Dla większości aktorów idea ponownego wykorzystania wody jest wciąż nowością. W projekcie WaterMan mamy rozwiązania pilotażowe, które zostały dostosowane do potrzeb danego partnera. Musimy pamiętać, że nie każde rozwiązanie będzie dobre w każdym przypadku. Gminy muszą przeanalizować swoją sytuację, a następnie poszukać najlepszego rozwiązania.

Bardzo ważne jest promowanie wyników i rozwiązań w celu budowania świadomości wśród interesariuszy.

Pani Anu Reinikainen reprezentowała projekt Nursecoast-II, który zajmuje się tematem wody trakcie sezonu turystycznego na obszarze przybrzeżnym. Testowane są różne rodzaje rozwiązań uzdatniania wody, ale oprócz działań pilotażowych prowadzone są badania społeczne i ekonomiczne.

Nursecoast II - online

Dziś odbyło się pierwsze, po wakacyjnej przerwie, regularne spotkanie on-line w ramach projektu Nursecoast II. Podczas meetingu przedstawione zostały postępy z działań, rozmawialiśmy o pilotażach projektowych, raportach, zbliżającym się wydarzeniu w Turku - Forum Europa i potencjalnej przyszłej kooperacji tematycznej.

Więcej na temat projektu Nursecoast II:

https://eurobalt.org.pl/projekty.../nursecoast-ii

Turku - Forum-Europa - rejestracja

Stowarzyszenie weźmie udział w Forum Europa, gdzie będzie reprezentować dwa projekty Waterman i Nursecoast II w trakcie panelu dyskusyjnego Riding the Wave Zapewnienie bezpieczeństwa wodnego w RMB poprzez zrównoważoną i odporną gospodarkę wodną w dniu 28.08.24 o godz. 14:00-14:45 (EET) Panel będzie poświęcony rozwiązaniom jakie pozwolą zabezpieczyć zasoby wody i ich zrównoważone wykorzystanie. Zapraszamy wszystkich zainteresowanych do udziału w wydarzeniu fizycznie w Turku, bądź online w dniach 28-30.08.2024.

Link do rejestracji: https://www.lyyti.fi/reg/Eurooppafoorumi_2024/en

Środa, 28 sierpnia 14:00 - 14:45 EET